Bijzonder broedgeval van twee koppels grauwe kiekendief (Circus pygargus)

De grauwe kiekendief is een roofvogel uit de familie van de havikachtigen (Accipitridae). Het is een erg zeldzame broedvogel geworden in België, slechts 5 broedgevallen in België sinds 2000. Als doortrekkend wordt hij iets vaker gezien.

Broedgeval in Vleteren:

Een koppeltje grauwe kiekendieven werd opgemerkt op 5 mei 2020 nabij de abdij St.Sixtus Vleteren, baltsend boven grasland. Op 8 mei is dan een tweede koppel waargenomen. Na vele dagen en uren observatie kon men de nestlocaties vastleggen. Net voor het maaien van het grasland, kon men de nestbescherming aanbrengen, en vaststellen dat er reeds enkele jonge vogels in één nest aanwezig waren. Op 8 juli is men de jonge vogels kunnen ringen een nest met vier jongen andere nest twee jongen. Zo rond 21 juli is het uitvliegen begonnen.

Dit is bijzonder nieuws voor onze regio, en hopelijk komen de vogels volgend jaar terug?

De grauwe kiekendief jaagt voornamelijk in open landschappen. Hier vindt hij kleine zoogdieren zoals muizen, en zangvogels, die vaak over grote afstanden naar het nest worden gedragen. Ook eet hij insecten, amfibieën en reptielen.

Waar leeft de grauwe kiekendief?

De grauwe kiekendief is een trekvogel. Als broedvogel komt hij in bijna geheel Europa voor maar overal zien we een achteruitgang van de soort. De grauwe kiekendief overwintert in Afrika. Oorspronkelijk vertoefde de vogel het liefst in veen- en riviergebieden en heide. Maar deze biotoop wordt meer en meer bedreigd. Hierdoor broedt de grauwe kiekendief nu in akker- en weilanden, maar de intensieve landbouw maakt dit niet zonder gevaar.

Hoe plant de grauwe kiekendief zich voort?

De balts van de grauwe kiekendief is erg opvallend; het mannetje geeft in de vlucht op acrobatische wijze prooien aan het vrouwtje. De grauwe kiekendief maakt zijn grondnest in graanakkers, weilanden of uitzonderlijk zelfs in rietvelden. Hierdoor zijn het nest en de jongen erg kwetsbaar. Ze kunnen het slachtoffer worden van landbouwmachines of roofdieren. De grauwe kiekendief broedt van begin mei tot eind juni. Het vrouwtje legt 3 tot 5 eieren, die na 27 tot 40 dagen uitkomen. Na 35 tot 40 dagen vliegen de jongen uit.

Hoe krijg je de grauwe kiekendief te zien?

Jaarlijks zijn er maximaal enkele broedparen in Vlaanderen. En ook de doortrekkende vogels zijn nog moeilijk waar te nemen. De grauwe kiekendief kreeg de status ‘ernstig bedreigd’ toegekend. Ten tijde van kleinschalige landbouw, vóór 1950, kwam de grauwe kiekendief veel vaker voor. Maar sindsdien is zijn leefgebied hier enorm afgenomen.

Weetjes over de grauwe kiekendief

De grauwe kiekendief is de kleinste in Europa broedende kiekendief.

De grauwe kiekendief is slanker dan de blauwe kiekendief en heeft 4 gevingerde pennen in plaats van 5.

foto: Johan Seys

‘Vrijwilliger in beeld’

Met deze rubriek willen we ieder jaar een vrijwillig medewerker of enkele medewerkers van onze afdeling eens letterlijk en figuurlijk in de bloemetjes zetten. We doen dit op onze ‘exclusieve activiteit’ voor medewerkers, dit jaar op zaterdag 12 september 2020.

Voor dit jaar stellen we graag aan u voor: Alain Weemeeuw & Vera Cornette (foto)

Alain en Vera zijn vrijwilligers van het min of meer prille begin van onze afdeling, ze missen dan ook geen enkele activiteit en uitstapje, en hun enthousiasme prikkelt de andere deelnemers. Alain de rust zelve neemt alles in zich op, en heeft een brede diverse natuurkennis opgebouwd door de jaren heen, en heeft oog voor het kleinste detail,.. samen en ondersteund door Vera, die zich op de planten en het kleine grut kan storten, en via de obs-identify, feilloos alles op naam kan brengen. Alain is ook jarenlang de plichtsbewuste opmaker van onze nieuwsbrief, zo worden al onze contacten tijdig geïnformeerd over het reilen en zeilen van onze werking. Vera is de PR vrouw bij uitstek, wanneer Vera in de infostand plaats neemt, kan je niet weerstaan om lid te worden van Natuurpunt Poperinge - Vleteren. We hopen en weten zeker dat Alain & Vera ons nog jarenlang zullen ondersteunen, en eenmaal de drukke beroepsactiviteiten achter de rug zijn, we mogelijks nog meer kunnen verwachten. Bedankt Alain & Vera voor jullie enthousiasme en inzet voor onze afdeling nu en in de toekomst!

We zijn steeds op zoek naar vrijwillige medewerkers, bestuursleden. Wil jij ons team van dynamische medewerkers vervoegen, dan hebben wij mogelijk een passende taak voor jou. Neem contact op met Guido Quaghebeur (voorzitter). Lees meer: https://www.natuurpunt-poperinge-vleteren.be/nieuwsblog/25-vaca-na-tuur

De nachtegaal (Luscinia megarhynchos)

De terugkeer van de nachtegaal?

Dat de nachtegaal een vaste broedvogel was in onze contreien, is toch al heel lang geleden, enkel ouderen kunnen zich nog de meerdere zangposten herinneren. Sporadisch was er de laatste decennia wel een zangpostje hier of daar, maar van broedsucces weinig te merken, vaak waren het doortrekkers op zoek naar een vaste stek. Ook voor onze streken zijn zelfs die doortrekkende vogels schaars, we kunnen stellen dat  meer dan 10 jaar de nachtegaal helemaal verdwenen was uit onze streek. Wat hiervan de oorzaak is, blijkt niet onmiddellijk duidelijk,.. de totale populatie die het niet goed doet, veranderende biotopen, enz..

We ontdekten eind april 2019 enkele zangposten van nachtegaal in onze regio, Poperinge – Heuvelland. Gezien hun voortdurende zang kunnen we alleen maar hopen dat het blijvers zijn, en hier tot broeden komen.

Leefwereld:

De nachtegaal laat zich moeilijk zien. Hij staat bekend om zijn zeer gevarieerde, heldere zang die hij vanaf schemerduister laat horen, en zo de gehele nacht kan doorzingen. Een erg opvallende vogel is het niet, een onopvallend verenkleed (rosbruin) met een roodbruine staart. De nachtegaal houdt zich vooral op in dicht struikgewas (braamstruweel) en dichte brandnetelhaarden. Vochtige valleibossen (met veel ondergroei) en duingebieden vormen een favoriete habitat. In de herfst trekken de nachtegalen terug naar zuidelijke oorden (Afrika).

Hoe krijg je de nachtegaal te zien?

De nachtegaal kan zich heel erg goed kan verstoppen, vaak in dicht struikgewas. Hem te zien krijgen is geen sinecure. Je kan best heel voorzichtig, behoedzaam en traag op een zingende nachtegaal toestappen in de hoop dat je er ééntje dicht genoeg kan benaderen die je op zijn zangpost kan ontdekken. Gemakkelijk is dit echter niet.

Ook nachtegaal gehoord ? Laat het ons weten !

Foto: Stefaan Depover