De nachtegaal (Luscinia megarhynchos)

De terugkeer van de nachtegaal?

Dat de nachtegaal een vaste broedvogel was in onze contreien, is toch al heel lang geleden, enkel ouderen kunnen zich nog de meerdere zangposten herinneren. Sporadisch was er de laatste decennia wel een zangpostje hier of daar, maar van broedsucces weinig te merken, vaak waren het doortrekkers op zoek naar een vaste stek. Ook voor onze streken zijn zelfs die doortrekkende vogels schaars, we kunnen stellen dat  meer dan 10 jaar de nachtegaal helemaal verdwenen was uit onze streek. Wat hiervan de oorzaak is, blijkt niet onmiddellijk duidelijk,.. de totale populatie die het niet goed doet, veranderende biotopen, enz..

We ontdekten eind april 2019 enkele zangposten van nachtegaal in onze regio, Poperinge – Heuvelland. Gezien hun voortdurende zang kunnen we alleen maar hopen dat het blijvers zijn, en hier tot broeden komen.

Leefwereld:

De nachtegaal laat zich moeilijk zien. Hij staat bekend om zijn zeer gevarieerde, heldere zang die hij vanaf schemerduister laat horen, en zo de gehele nacht kan doorzingen. Een erg opvallende vogel is het niet, een onopvallend verenkleed (rosbruin) met een roodbruine staart. De nachtegaal houdt zich vooral op in dicht struikgewas (braamstruweel) en dichte brandnetelhaarden. Vochtige valleibossen (met veel ondergroei) en duingebieden vormen een favoriete habitat. In de herfst trekken de nachtegalen terug naar zuidelijke oorden (Afrika).

Hoe krijg je de nachtegaal te zien?

De nachtegaal kan zich heel erg goed kan verstoppen, vaak in dicht struikgewas. Hem te zien krijgen is geen sinecure. Je kan best heel voorzichtig, behoedzaam en traag op een zingende nachtegaal toestappen in de hoop dat je er ééntje dicht genoeg kan benaderen die je op zijn zangpost kan ontdekken. Gemakkelijk is dit echter niet.

Ook nachtegaal gehoord ? Laat het ons weten !

Foto: Stefaan Depover

Aanplant Zwarte Populier in project Heidebeek, Watou - Natuurpunt.

Opkweek van de autochtone 'Zwarte Populier' op de afdeling tuinbouw te Poperinge.

De Zwarte Populier is een inlandse boomsoort die met uitsterven bedreigt is in Vlaanderen. Hij werd stelselmatig vervangen door de Canadese Populier, die betere houteigenschappen heeft. De Canadese populierensoorten hebben een rechtere stam en groeien sneller. Een paar jaar geleden was zodoende de Zwarte populier zo goed als uitgestorven in West-Vlaanderen. Alleen in de ijzervallei, in de streek rond Poperinge en in het Heuvelland stonden er nog enkele exemplaren. Het I.N.B.O. (Instituut voor Natuur en Bos Onderzoek) startte met een zoektocht naar alle overgebleven exemplaren. Van iedere boom werden er D.N.A. stalen genomen om er zeker van te zijn dat het raszuivere Zwarte Populieren waren, en geen kruisingen. Vervolgens werd er van ieder geselecteerde boom een aantal stekken aangeplant om de soort op die manier te laten overleven, voor in het geval dat de originele boom zou verdwijnen. Dit zou kunnen door houtkap, of door storm of bliksem... enz. Het I.N.B.O. ging vervolgens een overeenkomst aan met de afdeling Tuinbouw van het V.T.I. te Poperinge. Van al deze nog overgebleven bomen werden er zodoende stekken aangeplant in de afdeling tuinbouw. Na jaren van opkweken kunnen er nu terug planten geleverd worden om overal in Vlaanderen te heraanplanten. Natuurpunt Poperinge-Vleteren had enkele jaren terug reeds een aanplant gedaan van enkele Zwarte Populieren, dit echter met wisselend succes. Na verloop van tijd bleek er zeer veel uitval te zijn. Door een vernieuwde manier van aanplanten zou een betere slaagkans moeten gegarandeerd moeten zijn. Deze nieuwe samenwerking tussen enerzijds Natuurpunt en anderzijds de afdeling Tuinbouw van het V.T.I. zal er op die manier toe bijdragen dat de Zwarte Populier opnieuw kan groeien en bloeien in zijn oorspronkelijke biotoop. Zo wordt het voortbestaan van de zeldzame en bedreigde Zwarte Populier verzekerd. De leerlingen van het derde jaar ‘Plant Dier en Milieu’ van de afdeling tuinbouw stonden te popelen van ongeduld om het plantwerk uit te voeren.

Op de foto: Hans Pattyn, Victor Lescrauwat, Guido Quaghebeur, Thomas Vlaeminck, Janus Maes, Tom Catry, Viktor Debeerst, Thibault Verbeke, Patrick Trio

Zwerfvuil:

Zwerfvuil is klein afval dat buitenshuis wordt achtergelaten op een plaats waar dat niet hoort. Dat kan bewust of onbewust zijn. Voorbeelden genoeg: sigarettenpeuken, kauwgom, etensresten, verpakkingen, tickets, blikjes, flesjes, paraplu’s, zakdoekjes,… Desondanks er vaak voldoende vuilnisbakjes aanwezig zijn, wordt er toch nog veel vuil op straat gegooid in de centra maar ook op het platteland.

Sluikstort:

Sluikstorters ontwijken bewust de ophaling van huisvuil of bedrijfsafval. Het gaat dan om afvalstoffen die gestort of achtergelaten worden: op plaatsen waar het niet mag en op momenten waarop dat niet is toegelaten en/of in de verkeerde bakken of containers.Sluikstort kunt u steeds melden aan de gemeente of stad waar het probleem zich voordoet.

Onderzoek:

Onderzoek toont aan dat 3 op 4 Vlamingen zich ergert aan zwerfvuil, dat ruim de helft van de Vlamingen zich wil inzetten voor acties die hen nauw aan het hart liggen en dat 70% van de Vlamingen zich zorgen maakt over het leefmilieu en de vervuiling.  En toch gooit een omvangrijk aantal Vlamingen klein afval nonchalant en zonder er bij stil te staan op straat. (bron OVAM)

Opgeruimd staat netjes:

We kunnen samen deze problematiek aanpakken, iedereen houd toch van een propere buurt en of omgeving waar je in het weekend gaat wandelen en of fietsen? Door deel te nemen aan zwerfvuilacties in je gemeente of stad, of je straat of wijk met enkele buurtbewoners regelmatig te ontdoen van het zwerfvuil komen we al een heel eind vooruit.

Statiegeld:

Van de miljoenen flesjes en blikjes die jaarlijks over de toonbank gaan, belandt nog altijd een aanzienlijk deel naast de vuilbak. Plastic flesjes en blikjes zijn op dit moment verantwoordelijk voor zo’n 40 procent van het volume van het zwerfafval . Daarom de vraag tot het invoeren van statiegeld op blikjes en drankflesjes: Voor een structurele oplossing voor de vervuiling van straten, bermen, stranden, rivieren en zeeën door plastic drankflessen en drankblikjes; een eerlijke oplossing voor zwerfafval door de kosten ervan weg te halen bij de burgers en lokale overheden en het verpakkende bedrijfsleven ervoor verantwoordelijk te maken; een écht duurzaam, circulair model voor het beheer van grondstoffen. (bron: statiegeld alliantie)

Ook jij kan helpen:

Jaarlijks nemen wij deel met onze afdeling aan de opruimactie georganiseerd door OVAM en de gemeentebesturen Poperinge en Vleteren. We lopen 12 km bermen af op het grondgebied van Poperinge en Vleteren. Dit jaar is dit op zaterdag 14 maart 2020.